child discipline

การสร้างวินัยให้กับเด็ก

เครดิต: บทความจาก Education Facet

ตอนนี้หลายๆ สนใจวิธีการเลี้ยงลูก โดย เน้นให้ลูกมีวินัย มีความรับผิดชอบ และมีความมุ่งมั่นพัฒนาตนเองตามวิถีทางของชาวญี่ปุ่นมากๆ ครับ และจริงๆ ก็มีบทความทำนองนี้ออกมามากแล้ว แต่เผอิญว่าผมอ่านเจองานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ชื่อว่า Child Discipline in Japan: an Important Part of Parenting Where Parents Pass on Their Values to Their Children ซึ่งเขียนโดย Nobuko Uchida จาก University of Tsukuba ซึ่งผมคิดว่าเขียนได้เป็นรูปธรรม แบบเห็น – – แนวปฏิบัติ – – เลยนะครับ (อ่านเพิ่มเติมได้ที่ child research)

ทางผู้วิจัยได้ใช้การทดสอบ Literacy (การอ่านเขียนเพื่อความเข้าใจ การคิดวิเคราะห์จากการอ่านเขียน) และ Vocabulary (คำศัพท์) กับเด็กญีปุ่น จีน และเกาหลีใต้ ในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 และพบว่า Performance ของเด็ก ไม่ได้ขึ้นอยู่กับสถานะทางการเงินของครอบครัวเลยนะครับ ไม่ว่าจะเป็นรายได้ของครอบครัว การลงทุนในการเตรียมความพร้อมก่อนเข้าโรงเรียน หรือการเรียนกวดวิชาเพิ่มเติม ล้วนมีผลน้อยมาก แต่ปัจจัยที่มีผลต่อ “ผลการเรียนของเด็ก” คือ – – การถูกจัดสรรหน้าที่ในการทำงานบ้าน – – ครับ

และการมอบหมาย “หน้าที่ให้เด็กร่วมรับผิดชอบ” ภายในบ้าน เป็นวิธีในการปลูกฝัง และสร้างวินัยที่ดีที่สุดครับ ดังนั้นผมคิดว่าแนวคิดที่ว่า “ลูกมีหน้าที่เรียน ก็เรียนอย่างเดียว งานบ้านไม่ต้องทำอะไรเลย” จึงเป็นแนวคิดที่ไม่ถูกต้องครับ หรือการใช้ให้ลูกทำงานบ้าน แบบให้ทำตามที่พ่อแม่สั่ง โดยไม่ได้มอบหมาย ตกลงกันเป็นกิจลักษณะ ก็ไม่ใช่ทางออกอีกเหมือนกัน เพราะถ้าใช้ที ก็สั่งที ลูกก็ทำที มันไม่ได้ฝึกวินัยในตนเองให้กับลูกเลยครับ (แบบนี้เขาเรียกว่า Heteronomous คือการทำตามกฎเกณฑ์ หรือคำสั่งของคนอื่น ถ้าปล่อยให้อยู่ในลักษณะนี้นานๆ ยิ่งจะกลายเป็นคนไม่มีวินัยเข้าไปใหญ่ แถมจะเป็นคนที่ไม่รู้จักวางแผน หรือรับผิดชอบอะไรด้วยตนเองเลยครับ) ดังนั้นสิ่งที่พ่อแม่ควรปลูกฝังให้กับลูกคือ Autonomous คือ ความรับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมายด้วยความสมัครใจ ด้วยตนเอง วางแผนจัดการตามที่ได้รับมอบหมายด้วยตนเอง เพื่อให้งานที่ได้รับมอบหมายมีความเรียบร้อย แล้วเราจะสร้าง Autonomous ให้ลูกได้อย่างไรล่ะครับ

ในงานวิจัยชิ้นนี้ เขาเล่าให้ฟังว่า
1) เด็กญี่ปุ่นอายุประมาณ 2 ขวบ พ่อแม่จะฝึกให้ลูกทำกิจวัตรประจำวันด้วยตนเอง (เด็กในวัยนี้เขาอยากทำอะไรด้วยตนเองอยู่แล้วนะครับ) เช่น การสวมใส่ หรือถอดเสื้อผ้า การรับประทานอาหาร การแปรงฟัน การขับถ่าย (คือคุณแม่อาจจะให้เขาทำเอง โดยที่คุณแม่คอยช่วยเหลือบ้าง) คอยชื่นชมเขาครับเวลาเขาทำได้ดี และอย่าไปหวังว่าเขาจะทำมันได้ดี 100% นะครับ อย่าไปดุเขาเวลาที่เขาทำไม่ถูกต้อง พออายุสัก 3 – 4 ขวบ เขาจะทำกิจวัตรต่างๆ เหล่านี้ได้สมบูรณ์มากขึ้นครับ นี่คือ “การรับผิดชอบดูแลตัวเอง เป็นวินัยขั้นแรกสุด” เลยนะครับ ที่คุณพ่อคุณแม่ต้องปลูกฝังให้กับลูก

2) พออายุ 5 ขวบ ถึงเวลาที่ต้องมอบหมายให้เขาช่วยแม่ทำงานบ้านบางอย่างได้แล้วครับ เช่น ช่วยหยิบนั่นถือนี่ เก็บนั่นเก็บนี่ และเมื่อเขาเติบโตขึ้น ก็ค่อยๆ มอบหมายงานบ้านให้เขารับผิดชอบเป็นกิจลักษณะมากขึ้น ว่างานบ้านอะไรบ้างที่เป็นความรับผิดชอบของเขา และมีกติกาในการทำงานบ้านนั้นอย่างไร เช่น ต้องล้างจานในมื้ออาหารเย็นทุกวัน ถูกบ้านทุกวันเสาร์ ฯลฯ การที่ไม่ให้ลูกได้รับผิดชอบทำงานบ้าน ในงานวิจัยชิ้นนี้ระบุว่าจะส่งผลเสียในการทำให้ลูกเป็นคนไร้วินัย และขาดความรับผิดชอบต่อตนเองได้

ทำไมการจัดสรรงานบ้านให้กับลูกรับผิดชอบ จึงช่วยทำให้คะแนน Literacy และ Vocabulary ดีขึ้น เหตุผลง่ายๆ ครับ การมอบหมายงานบ้านให้ลูกอย่างเป็นกิจลักษณะ ทำให้เขาได้ฝึกการวางแผนงาน และการจัดลำดับความสำคัญด้วยตัวของเขาเอง เช่น จะจัดสรรเวลาไหนมาทำการบ้าน เวลาไหนมาทำงานบ้าาน และเวลาไหนไปเล่นกับเพื่อนๆ และจะต้องทำงานนั้นให้เสร็จก่อนกี่โมง ควรทำอะไรก่อน และอะไรหลัง ฯลฯ สิ่งเหล่านี้ส่งผลต่อความคิดความอ่าน และความเป็นผู้ใหญ่ของลูกได้ดีทีเดียวครับ

นอกจากนี้การช่วยกันทำงานบ้านภายในครอบครัว ยังส่งผลให้พ่อแม่ลูก ได้มีโอกาสพูดคุยกันมากขึ้น ได้สื่อสารกันมากขึ้น ได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันมากขึ้น (เหมือนกับเพื่อที่ซี้ปึ้กกันเพราะทำงานกลุ่มด้วยกัน ประมาณนี้ครับ) ทำให้เด็กได้ฝึกการใช้คำศัพท์ในการสื่อสารไปโดยอัตโนมัติครับ และทำให้บรรยากาศของครอบครับอบอุ่นขึ้นด้วยครับ ผมว่า “การเหนื่อยด้วยกัน สร้างความสัมพันธ์ที่ดีให้เกิดขึ้นได้ดีกว่า การไปเที่ยวด้วยกัน” อีกนะครับ

ดังนั้น การให้ลูกเรียนอย่างเดียวโดยไม่ได้รับผิดชอบงานบ้านอะไรเลย หรือให้ลูกทำงานบ้านตามที่เราสั่ง ไม่ใช่แนวทางที่ถูกต้องเลยครับ ถ้าอยากให้ลูกมีวินัย และความรับผิดชอบตามวิถีทางของชาวญี่ปุ่น ก็จงใช้ “งานบ้าน” นี่ล่ะครับ จริงๆ การฝึกให้เด็กทำงานบ้าน และช่วยงานเล็กๆ น้อยๆ นี่ที่ญี่ปุ่นนี่เขาฮิตกันจนมาทำเป็นรายการโทรทัศน์ชื่อว่า Hajimete no Otsukai (First Errand = ภารกิจเล็กๆ น้อยๆ ครั้งแรกของลูก) เชียวนะครับ ลองดูนี่ครับ http://www.youtube.com/watch?v=caiUXz97wLE

จนเรียกได้ว่า – – การมอบหมายให้ลูกทำงานเล็กๆ น้อยๆ แบบ Hajimete no Otsukai นี่เป็นวัฒนธรรมของพ่อแม่ญี่ปุ่นเชียวนะครับ – – คือ อย่างไรก็ต้องฝึกให้ลูกเขาได้ลองรับผิดชอบอะไรด้วยตัวของตัวเองบ้างให้ได้ครับ ซึ่งผมว่าเป็นวัฒนธรรมที่น่าสนใจมากๆ ครับ

สำหรับงานบ้านที่เหมาะสมกับเด็กในแต่ละวัยเพจ – สอนลูกให้เป็นคนปกติ – ได้ให้ข้อมูลไว้ได้ครบถ้วนแล้วนะครับ หากคุณพ่อคุณแม่ท่านใดสนใจสามารถดูรายละเอียดได้ที่ งานบ้านสำหรับเด็ก ได้เลยครับ

(Credit ภาพจากหนังสือภาพที่ชื่อว่า Hajimete no Otsukai http://www.amazon.com/gp/aw/d/4834005259…)
– – – – – – – – – – – – – – – – – – –
ร่วมสนับสนุนบทความดีๆ โดย ศูนย์การเรียนรู้ซีเอ็ด (SE-ED Learning Center): www.se-edlearning.com

Runner. Investor. Father.